Le silence est complice - The Invader

Film: The Invader/ L'Envahisseur ('12).

Regie: Nicolas Provost.

Verhaal: vluchteling Amadou probeert te overleven in Brussel en wordt verliefd op zakenvrouw Agnès die voor hem het ideale West-Europese leven belichaamt (schoon-heid, comfort). Agnès laat zich door Amadou veroveren, maar wil daarna niks meer met hem te maken hebben.

Interessant: de sequentie waarin Amadou & Agnès seks met elkaar hebben in het appartement van Agnès doet denken aan een appartementsekssequentie in Shame. Handig als je personages het graag in de buurt van een raam doen. En beter dan op de keukentafel.

Mooi: stadspanorama van Brussel in grijsblauwe totalen waarna we Amadou beduusd onder een grijsblauw dekbed in een luxeappartement zien liggen. Wat heeft de reis naar het rijke westen hem gebracht – behalve vervreemding?

Maar: it ain’t over till it’s over, Amadou gelooft in een betere toekomst, hij noemt zich niet voor niets Obama.

Hoewel het scenario van The Invader mij iets te gul speelt met/deelt in gemeenplaatsen uit Hollywood/ mainstream (love interest, revenge) – en zonder dat dat de film verrijkt - brengt The Invader je zowel maatschappelijk als esthetisch op plekken waar je zonder Provosts film niet zou zijn geweest. Een tijdje geleden zeurde ik hier een beetje over Aki Kaurismäki's Le havre (2011), maar Provost bewijst dat het kan, relevante, volwassen cinema maken over economische vluchtelingen en over het leven in de illegaliteit.

En: eindelijk weer een debuut dat vrij is van middenklassengezeik. Of beter: The Invader agendeert en esthetiseert het gezeik dat de middenklasse zou moeten preoccuperen. Armoede, uitsluiting, voos opportunisme van witte en grijze boorden, onmogelijke verlangens, liefdeloze liefde, nano-technologie.

Door zijn verhaal op een naaktstrand aan te vangen zet Provost de tegenstellingen kansloos/geslaagd meteen sterk aan. De blanken zijn naakt uit decadentie, de zwarte vluchtelingen die er aanspoelen zijn (half)naakt uit armoede. Bovendien: op een naaktstrand is een blanke op zijn of haar blankst.

Ik denk dat Provost zijn openingsscène ook op een naaktstrand situeert omdat het hem in staat stelt zijn muze te eren. Het allereerste shot van The Invader biedt ons namelijk een frontale blik tussen de gespreide benen van Provosts vriendin Hannelore Knut. Dat maakt van Amadou's aankomst op het naaktstrand een wedergeboorte en symboliseert, zou ik zeggen, tegelijk de geboorte van Provosts eerste speelfilm. De knipoog naar Courbet is elders al gesignaleerd.

Eindoordeel: drie dienbladen met zalmhapjes (3/5). De beheersing die Provost toont is nog niet zo intimiderend als die Steve McQueen liet zien met Hunger, maar The Invader is echt een erg sterk debuut en Provost een cineast die ik graag ga volgen.

Verwant: Jaap van Heusdens Win/win.

Oewaa!: er zijn mensen die films op een televisiescherm of zelfs op de monitor van hun computer kijken. Doe dat The Invader niet aan, ga ’m in het filmhuis zien.

Affiche The Invader: Versus Production.