Was wäre das Leben ohne das Handwerk? – exercises de style (VIII)
Oké, het is een leuke parodie op de Amerikaanse rampenfilm en het contrast tussen totale vernietiging en opzwepend kinderkoor wordt meesterlijk uitgebuit, maar verder vrees ik dat voor het al bijna klassieke filmpje hierboven geldt wat voor veel reclamespots opgaat: hoe beter je kijkt, hoe verdorvener de boodschap blijkt.
In de eerste vijftig seconden zien we hoe de beschaving zoals we die kennen nooit zou kunnen bestaan zonder ambacht en technologie. Het filmpje gaat niet in op de intrinsieke kwaliteiten van ambachtelijkheid - de schoonheid van alles wat met liefde en meesterschap is gemaakt, het werkplezier en de voldoening die aan het uitoefenen van een vak zijn verbonden, kleinschaligheid, de menselijke maat - omdat de veronderstelde kijkers mensen zijn wier leven wordt gefaciliteerd door ambachtslieden.
Het filmpje spreekt tot al die bleekscheten die hun leven slijten in dubbelbeglaasde kantoren en woonwijken en die wél vooral zoveel mogelijk handwerk moeten uitbesteden, maar verder niet op gekke ideeën moeten worden gebracht.
Om te laten zien hoe afschuwelijk handwerk wel niet is krijgen we aan het einde voor alle zekerheid nog een sequentie die toont hoe je in een soort holbewoner zou veranderen als je zelf je handen zou moeten gebruiken. Kijk, zo zit je er straks bij als we onze ambachtslieden niet tevreden houden. En ook: ambachtslieden zijn eigenlijk een soort holbewoners, zorg dat je niet hoeft te doen wat zij voor je doen.
Was wäre das Leben ohne das Handwerk? Handwerk verricht door derden welteverstaan. Ambachtslieden zijn de gezichtloze slaven die je comfortabele leventje mogelijk maken. Hou ze te vriend. De campagne dient de belangen van ambachtslieden voor zover die belangen de belangen van anonieme aandeelhouderskapitalisten dienen. Basaal respect voor ambachtslieden voorkomt een hoop sociale onrust en ander gezeik.
Systeemkritiek is in de reclame per definitie taboe.
Da's lekker werken.
En zo heeft, over de rug van de mensen voor wie ze zou moeten opkomen, ook het ‘renomierten Agentur’ uit Berlijn vooral haar eigen belang veilig gesteld met dit geinige spotje. De makers zijn zo ongeïnteresseerd in hun onderwerp dat ze technologie en ambacht voor het gemak zelfs maar helemaal gelijkgesteld hebben. En uiteraard is er op youtube een langere versie van het filmpje te vinden. Een director’s cut. Met aftiteling. Engagement als open sollicitatie.
Hoeveel intelligenter en menslievender is het pleidooi van Jurgen Bey dat ik hier een tijdje geleden aanhaalde om ambachtslieden, kleine bedrijvigheid in het algemeen zichtbaarder te maken. Vooral in stadsbuurten en woonwijken. ( Ik schreef er afgelopen december over: Utrecht Manifest, biënnale voor social design).
Nu, goed, bij wijze van antidotum voor de televisiespot een fraai, rustig vraaggesprek met Jan Wolkers: ‘Ik was zelf m’n… m’n ramen nog enzo… ik sla m’n matten uit en dergelijke, nee hoor, dat, dat is…’ Nou ja, kijk zelf maar:
